Dienstboekje nog altijd zonder driedaagse training

Een schipper in de zeilende binnenvaart is niet verplicht een gediplomeerde matroos aan boord te hebben. Al in een grijs verleden kwamen de branche en de overheid overeen dat een deksman voldoende was. Immers, de passagiers helpen ook mee bij het zeilen. ‘Deksman’, dat is de officiële naam; een deksvrouw of dekdinges kan ook natuurlijk.

Zo’n deksman noemen we in de bruine vloot in de wandeling de ‘maat’. Hiervoor was tot nu toe nooit een training of diplomering vereist, want die kreeg de maat toch al in de praktijk, van de schipper. Intussen zijn we jaren verder. Er kwam een Europese Richtlijn voor bemanningskwalificaties in de binnenvaart. Voor wie dat interesseert: het gaat om het Besluit CESNI 2021-I-1.

Wat betekent dit in de praktijk? Dat het binnen afzienbare tijd niet meer mogelijk zal zijn zomaar als willekeurige scholier, student, aow’er of toevallige voorbijganger aan te monsteren als bemanningslid van een zeilende klipper, tjalk of schoener.

Schippers – en maten! – verzuchten nu: “Het is toch altijd goed gegaan, waar is dit voor nodig?”

Maar het is wat het is, de tijden veranderen en bureaucratie wordt nóóit minder, wel altijd méér. Een stukje extra training, kan het kwaad? Zeker niet. Passagiers stellen veel prijs op een veilige en deskundige, zo goed mogelijk gediplomeerde of gecertificeerde bemanning. En dat is te allen tijde een extra verkoopargument…

Als je als maat wil werken in de zeilende binnenvaart op IJsselmeer, Waddenzee en andere grotere binnenwateren heb je altijd al een zogenaamd ‘Dienstboekje’ nodig. Daarin houd je je vaartijd bij. Later is dat boekje je bewijsstuk, bijvoorbeeld als je vaartijd moet aantonen voor het aanvragen van een schippersdiploma.

Dit boekje wordt zonder problemen uitgegeven door Stichting Afvalstoffen Binnenvaart. Voor de SAB een soort extra verdienmodelletje misschien. Nu kán het nog, want hoe de harmonisatie tussen oude en nieuwe bemanningseisen en de aard van de aanvullende opleidingen eruit gaan zien staat nog niet vast. Wat betekent dit in de praktijk? Je kunt dit jaar zeilen op een commercieel varend historisch zeilschip zonder eerst een cursus of training te volgen. Je kunt nu nog zó beginnen!